2 Μαΐου, 2025

ΟΣε οπισθοχώρηση η ελευθερία του Τύπου διεθνώς

Η Παγκόσμια Ημέρα για την Ελευθερία του Τύπου που τιμάται στις 3 Μάϊου συμπίπτει με τη δημοσίευση στοιχείων που δείχνουν ότι η ελευθεροτυπία οπισθοδρομεί.

Η ετήσια έκθεση της οργάνωσης «Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα» θεμελιώνει με στοιχεία πως η ελευθερία του Τύπου «βιώνει μία ανησυχητική μείωση σε πολλά μέρη του κόσμου κι ένας σημαντικός –αν και συχνά υποτιμημένος– παράγοντας, όπως είναι η οικονομική πίεση αποδυναμώνει σοβαρά τα ΜΜΕ»

Τα δεδομένα που μετρούνται από τον οικονομικό δείκτη RSF δείχνουν ότι τα ΜΜΕ βρίσκονται παγιδευμένα ανάμεσα στην συντακτική τους ανεξαρτησία και τη διασφάλιση της οικονομικής τους επιβίωσης. Παρασύρονται σε έναν αγώνα δρόμου για να προσελκύσουν κοινό εις βάρος της ποιοτικής ρεπορτάζ και μπορούν να πέσουν θύματα των ολιγαρχών και των δημόσιων αρχών που επιδιώκουν να τους εκμεταλλευτούν.

Η οικονομική ανεξαρτησία των ΜΜΕ και κατ’ επέκταση οι αξιοπρεπείς μισθοί των δημοσιογράφων μέσα από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας αναδεικνύονται και στην Ελλάδα στην απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της αξιόπιστης πληροφόρησης που υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.

Η έκθεση κατατάσσει την Ελλάδα για τρίτη συνεχή χρονιά στην τελευταία θέση των 27 κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την ελευθερία του Τύπου.

Η χώρα κατατάχθηκε φέτος στην 89η θέση –από την 107η το 2023 και την 88η το 2024- και η έκθεση εξακολουθεί να την τοποθετεί στην «προβληματική» κατηγορία σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου, στην τρίτη από τις πέντε συνολικά κατηγορίες.

Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα καταγράφουν ως αρνητικά φαινόμενα που συνεχίζουν να επηρεάζουν την αξιολόγηση τους, το σκάνδαλο των υποκλοπών δημοσιογράφων από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) που δεν έχει ακόμη διαλευκανθεί, την υπόθεση της δολοφονίας του αστυνομικού ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ το 2021 και τις αβάσιμες και εκφοβιστικές διαδικασίες SLAPPs για τις οποίες εκκρεμεί η νομοθετική ρύθμιση ενσωμάτωσης με την ευρωπαϊκή Οδηγία.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στη συγκέντρωση των ΜΜΕ στα χέρια λίγων και στην αδύναμη πολυφωνία και υπονόμευση της ανεξαρτησίας της δημοσιογραφικής άποψης από παρεμβατικούς ιδιοκτήτες με συγκρούσεις συμφερόντων. Επίσης, από την έκθεση δεν λείπουν οι αναφορές στα φαινόμενα αστυνομικής βίας κατά δημοσιογράφων.

Όπως επισημαίνει η έκθεση, η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα παρουσιάζει «πολύ σοβαρό» οικονομικό ρίσκο και βρίσκεται στην ανώτατη πέμπτη βαθμίδα.

Το Δ.Σ. της ΠΟΕΣΥ ζητεί από την κυβέρνηση να λάβει πολύ σοβαρά υπόψη της έκθεση της οργάνωσης και να προχωρήσεις αμέσως και χωρίς άλλη καθυστέρηση σε όλες τις νομοθετικές και πολιτικές παρεμβάσεις που θα εξασφαλίζουν την ανεξαρτησία του Τύπου και των δημοσιογράφων σε συνθήκες απόλυτης ασφάλειας για την άσκηση του επαγγέλματός

Το Δ.Σ. της Ομοσπονδίας που έχει προχωρήσει ήδη στη σύνταξη Δημοσιογραφικού Κώδικα Δεοντολογίας για την Τεχνητή Νοημοσύνη συμφωνεί και υποστηρίζει την έκκληση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων που με αφορμή την παγκόσμια Ημέρα για την ελευθερία του Τύπου διεκδικεί η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) να βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας στον κοινωνικό διάλογο μεταξύ των δημοσιογραφικών συνδικάτων και των Μέσων Ενημέρωσης.

Σύμφωνα με το φετινό θέμα της UNESCO, «Ο αντίκτυπος της Τεχνητής Νοημοσύνης στην ελευθερία του Τύπου», η ΔΟΔ προτρέπει δημοσιογράφους, συνδικάτα και οργανισμούς Μέσων Ενημέρωσης να συμμετάσχουν σε συλλογική δράση για να διασφαλίσουν ότι η ΤΝ εξυπηρετεί την ηθική δημιουργία ειδήσεων, προστατεύει την ελευθερία του Τύπου και διατηρεί θέσεις εργασίας.

Η ΔΟΔ καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη –δημοσιογράφους, συνδικάτα, οργανισμούς Μέσων Ενημέρωσης και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής- να συνεργαστούν για την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για την Τεχνητή Νοημοσύνη που δίνουν προτεραιότητα στα δικαιώματα και την ευημερία των δημοσιογράφων. Αυτός ο στόχος θα πρέπει να περιλαμβάνει τον καθορισμό σαφών ορίων για τον ρόλο της Τεχνητής Νοημοσύνης στα ειδησεογραφικά γραφεία, την ενίσχυση της διαφάνειας στις διαδικασίες της Τεχνητής Νοημοσύνης, τη διασφάλιση ότι οι δημοσιογράφοι αποζημιώνονται και μπορούν να επιλέξουν να μην χρησιμοποιηθεί το έργο τους από την Τεχνητή Νοημοσύνη, και την προστασία της συντακτικής ανεξαρτησίας.

Η Ομοσπονδία υπογραμμίζει με έμφαση τη σημασία των συλλογικών διαπραγματεύσεων, για να διασφαλιστεί ότι οι φωνές των δημοσιογράφων ακούγονται καθώς αυτές οι τεχνολογίες ενσωματώνονται περισσότερο στο τοπίο των Μέσων Ενημέρωσης.

Το Διοικητικό Συμβούλιο